I dett' grassanise so tand' e spéss' copiat' sop' l' usanz' di paesan' e di storie da vite de foore, da cambagn' e di cristian' stess'.
Quan un tenive nu defett' sob't dopp' anziv'n i sopranome e l' espression'. Per esembie, i parend' mie, cume so freddelus', me chiam'ne semb' CARMENO', pecchè a Grassano c' èra un ca se chiamave Carminucio e nan' tenive cchiù a capp' a post' e ogne robb' cà qualcun' le dév' se metiv', e scéve camenan' virn' e statt' ch' 50 p'rzzun soopp'.
Chi pais' vecin' iè pur a 'uèrr' di sopranom' e barzelette: i gruttulis' son' i cuccumar...
Ecc' qua i principal' cose ca se dicene a GRASSANO, cert' dun' a na sparitt' ma a maggior' part s' ause' ancor'.
I 4 primm', chédd ca me canoscene, ma n' a détt' alménn' nu milion' de vòtë.
PUPARID E 7 CUL pe send' speng'.
- I met u sal inddu cervidd = devi essere piu intelligente, piu posato
- A va pers u sal = ha perso la memoria
- Ie senza sal = e un vagabondo
- M sembr n' arrangitidd!
- Ma non a ughia! (Lass'm tranguél')
- Nu fetuss (un ca pozz)
- Na li fatt apost , li fatt a chiuv (d ciocc)
- ANDU chiù fess' cà bun'.
- L' alb'r' del cipres alto alto e fesso fess'.
- Cchiù iè irt e cchiù iè fess.
- I iirt' so' bun schétt a accogghiie i fic'.
- Scénn' da cavadd' !
- Tant ca iè vasce ca m sembr 'u grédd sop 'a gurredd.
- Iè quand a 'nu scuffl d'agnagnil!
- Curt e mal cavat.
- Buon giorn'! (rispost') Manggi' e po' torn'.
- Ce vole mangia a u cumend', A da fa in du nase fetend'.
- Sala ( da i bott') "Ta gia sala u corij"
- Soon' a mess' cà pass' a zit'.
- Cum u cioccie 'i zéng'r' (c' fa camena i ccioccie v'zzius' , i zéng'r' i 'cedèv'n' de bott' e staiulat' . Se dice c' un' cà se mèrete bastunate)
- Me sembre cumm' a nu macaroon' senza cavat'.
- Me sembre cumm' a gaddin' amandagghiate.
- Ta già scazza i piidd' cumm' a gaddiin'.
- Tu se a sbreggoni' aparendaat'.
- Pésce soopp' a pagghiie cà face a schiumm'.
- Coondd' tande to ca Ciccio Capuccio a LECCE.
- To te cante e to te suun'.
- Nan tiin' pane e va acchian' sozzeezze.
- A rise veen' da vocc' di scioc'.
- Ta gia fa u cul a tumbaniied.
- Va rubba a crést' ca na' t mén' a crocc' appriis !
- Cumbagn' cumbagn' manggiam'n' u tui cà u miie mu sparagn'.
- I sceetta' u sangue.
- Ta na scanna !!!
- Ta na tagghiia a cap' i cane !!!
- Fosse cresciutt' nu purc' ! (e no a te) Almeen me unguiesciav' u mooss'.
- Cap' rutt, e carcerat'.
- Stai cum a nu purc a la grass.
- Iè brutt cum u deb't'.
- Vol' a crapa grasse e l' erva sane.
- Stain attacat' cum a sert' di vavalicce' !
- Iè cum u carvon' : appezzecate, coce; stutate, tenge.
- Stain cum crap, crappitt e zémm'r' .
- Ci fatigh' e ci mange !
- L' art de Fregalass: mange, vev' e stai a la spass.
- Curnutt' e mazziat'.
- Se camb' cà menza lendecchiie.
- U grass' l' arrevat' 'n gann'.
- Ta da scé turt'.
- U piil' rooss'.
- Stu cape de 'mbrell'.
- Stu spatelacchuagghie.
- Stu spila ucciidd'.
- Stu cazzone.
- Stu minghiariill'.
- Na tene no more, e ne sapore.
- U caca nidd.
- Ti li 'nghiutt' a vesazze !
- Sa va buttat' a panze cum' u ruspe.
- Téne nu cafazz' tand'.
- Scafusci da qua e ancapp ddà.
- Face d crai 'n crai cum 'a curnacchii.
- S nha giut a Chiara Ros. ( Iè murtt' )
- Iè tutt fum e nint arrust.
- A bbascia par!
- Currit, zincar, carrivan i bbannist !
- - Ce t mangi? - Tre cos antic: pan, scorzil e mddic.
- Quann sciam a fatiga., 'u matin d nott, 'u iurn d trott e 'a ser d nott.
- 0 Turc pigghii a Marc, o Marc pigghii a Turc.
- 'Nzzidd cum 'u mulett!
- Stai staddign!
- Stai cum 'i pecur a 'u 'mbrisci.
- S cerc li guai idd stess.
- S 'mbruscilesce cum 'a 'u purc 'ndo zammlocc.
- S frec li sold cum fossr faf arrstut.
- Na iè opr d crstian, ma d diavl.
- 0 cuss o 'u travl da mangiator.
- Vistit cippon ca par baron.
- Pins a fa' nott ca iurn ha fatt!
- Quant iè brutt!: - m sembr Bar vecchii!
- Vol sta' semp c man 'ndo caccav.
- Vol sta'semp 'n mizz cum 'u trussl.
- Vol sta'semp c man 'ndo casular.
- Iè cum 'u ptrsin 'nda tutt 'i mnestr.
- Vol ess semp uncilisciat cum 'a rot du train.
- Acci, ce bell mir ca sacci!
- T canosc, ciras!
- Nan s ten nudd 'n curp: 'u scettabbann d GrottL.
- Ucchii d sceng ... !
- Stain accucchiat cum caucia e cucchiar.
- So' cum i zingar.- mo stain scerr e mo 'i vid 'nzemml.
- Vain cocchia cocchia cum 'a parigghii d vui.
- Stain 'nsirtat cum 'i sard 'ndo tinidd.
- Stain scerr cum can e gatt.
- Ha durat Sant Stefan e Natal.
- Iè dpecur 'a mscisc!
- Tén' sett spir't cum 'a gatt.
- Tén l'ucchiie quant' a 'na chiesiie e n'adocchii 'u campanar.
- S'adda coce idd stess chi man' suie!
- A ci dai e a ci prumett.
- Accussi tu spulp a cudd!
- Nan iè tant' sop' a terr, quant iè sott' a terr'.(iè maleziuss)
- Nan iè mic' dolce d' sal'!
- Quand' pés' sop' a bascuglia!
- Povr' a ci cad' e chiam' aiut'!
- O t' mange 'sta m'nestr' o t' butt' da 'sta f'nestr'!
- Renz cum iè s crenz!
- Quann mai 'u cul mie sha vist' cammis'!
- Sciacqua Rose e bév' Agnes! (cunsum' tott')
- A gatt', prim' s' mangi' i gattaridd', e po si chiange.
- 'L vai crusc' 'u mmast'! (le vaie 'n gul')
- L'ha giut' turt' 'u gnutt'.
- E mo t' n' mangie laganedd' fatt' da chést' man'!.
- Megghii cresce 'na murr' d' purci' e no a vuie.
- Spénge ca trass'!
- Nan ruman' carn' a la vicciariie, e mang' femm'n' da mareta'.
- Sta 'nzillanut' cum' a 'na can' afigghiat.
- N' ha frétt' pulpit' e 'mburnat' capuzz!
- Nan iè bun mang' c' rifudd' a 'u cannon'.
- Aspétt' cioccie miie ca l'erv' cresce!
- Ce t' mange? - Pesce sfritt' e baccalà.
- Ciunn' ancor avia nasce, e 'a mamm 'u vulia accassa'.
- Nan' s' mèrete mang' l'acqu' du scarpar'.
- U diavl s pigghii gust.
- Nan cont Picchiie Pacchia 'n minz' i frabbicatur', e mang' tó.
- Ucchiie chiin' e mane vacand'. (a rumast' all' asciutt')
- Tén' 'na faccia tost' cum 'u scruzl!
- S'abbott' cum' 'u vécce! (se vand')
- Qua t' vogghiie, cioccie miie, a la 'nghianat'!
- Sbagliie 'u prèut' sop' a vutar'!
- Senza sold' nan' s' cand' mess'!
- Ha 'ngappat cum a 'u verm 'nd'u cass'.
- T si' abëtuat' a l'acqua dolcë!
- Vness Natalë, vness Pasquë, ma Pasquë Epifanië na vénë mai.
- Quann nascië, 'a mamm' 'u fécë azzuppa' d' cap' 'n derr.
- E mo s' vólë struzzula' da i pëtecchiië!. (dai debiti)
- 'Sta Quaremm' capë dë pezzë!
- 'Stu Carnaval chiën d pagghië!
- Iè cum a 'u pupacchië mariulë.
- Iè fégghië a chidd oss!
- Në ténë saitt' 'n gurp'!
- Panza chiénë e corë cundend'.
- L'ha rumas' 'a spinë 'n gann'.
- 'Sti purcidd addivat' a man'!
- Iè nas-chicc!
- N'adda fa' mort a litt'!
- S'adda cchià strutt e cunsumat'.
- Stai staddign cum a 'nu mulett.
- Stai accis' e cummugghiat' c' frasc'.
- Quann dicë 'a verëtà, torcë i amm' .
- Nan' potë mai mangà l'amm'l' da l'ugghië.
- Vai acchiann' : mort, levaminn' !
- Brott' d' faccië e brott' d' c'stum'.
- America, America, 'u cafon ca sciammerica!
- Na facin at' ca scèrr' e 'n pacë.
- Iè 'nu calannarië. (Iè nu busciardë )
- Auzë l'ucchië 'n gil' e sput' a l'arië.
- Sha giut a rigitta' l'oss.
- Cond' a cort' e amicizië a lung'.
- Fërnëchescë cum a Lavdonië.
- Më sembr' códd' sott' a Sant Mëchelë. ( u diav'l' )
- L'ha fatt' na 'nsapunata bonë!.
- L' vènënë i uülisce cum a 'na femm'n 'ncind'.
- Fatig' cum a 'nu voië marinar'.
- 'Stu frésc' ca a te t'arrëcreië, a me më vaië 'n cul'.
- E ce so sti strumbigghië!
- S nha scappat' a cappiddë manë.
- Erë tand' a paurë ca l'ha 'ncasat' u z'lacchië cum a l'ain'.
- Ci battezz', patrezz'.
- Stain' cum' i gaddin' spatriatë.
- Ha nat' tott' 'mbarat (sapë tott).
- Tén' a faccia tostë cum' a 'u parét ca n'anz' azzecchin i chiuë.
- Attacc' u cioccië dov' vol' u patrun'.
- Vain cum 'i pecurë scambanatë.
- U manz 'nnand e 'i pecur' appriss.
- Na lass né verd e né seccat.
- Quand' iè brott a scurcia' 'a codë!
- Térëmë 'nnand' ca veng' appriss'.
- Iè 'nu guastafestë!
- Ténë l' ucchië cum la Madonn d 'ndu cambsandë.
- Adda scé 'n paradis c' tott' i scarpë.
- Ténë 'i sacc rott.
- A ma scé a sold' a Sand Angëtë.
- Stai cum a 'nu purc a la grass.
- Iè da cap e da ped cum 'a stoppa fracëtë.
- Iè 'na pittim!
- Corr cum a 'nu can quann spar'n i galcass.
- Sap leggë 'u giurnal' a l'ammersë.
- M sembr' nu gadd cauzat'.
- S n'anzut' c' 'na manë 'nnand' e n'ata drétë.
- U zit' e a zitë : Angëlécchië e Margaritë.
- S vai a cuccua' a l'orarië di gaddinë.
- Ha fatt' cum a Sanda Chiarë: dopp arrubbat, s fecë fa a portë dë firr'.
- Ha rumast cum a 'nu totërë 'nzuccarat!
- Iè fruscë d scopa nouë!
- Stai cum a 'u lebbr a 'u ciciral.
- Vólë scé c doië part' cum a l'accipreutë.
- Dimm a ci si fégghië, e t' dic a ci assëmmégghië!
- Vol ess appëzzëcat' viv' cum a na zocclë!
- A va 'ngappat' cum 'u lebbr a la tagghiol.
- L' mang'n' i funnid e i lateralë.
- Iè cum a 'nu vavaliccë a la nutë.
- Auz 'a codë cum a 'na gaddin' sp'nnat'.
- Mo s' portënë a tatt i preut'!
- Iè furb cum a cumma' Sciu'ann' a volp'.
- Cing' e quatt', novë: fazz' i cond' e na m trov'.
- Iè cap all'ert'.
- S' ha 'nfarënat cum a 'nu mulënar'.
- Nan në volë pagghië 'u cioccië.
- Stain' accucchiat' cum i canë.
- 'Stu diav'l' scurnacchiat'.
- T'aggia fa' vév' a 'sta cannedd!
- L'ha mis 'u faucion a 'u déscët'.
- Starnazzescë cum a 'na papërë.
- T' vai in 'ndu nas'.